خستگي، سستي، بي حالي، كاهش علاقه و انگيزه، كاهش احساس لذت و ناتواني در تصميم گيري از علائم بارز افسردگي هستند. اين علائم مي توانند هرچه بيشتر به افزايش كم تحركي بينجامند كه خود اين امر، مشكلات خاص خود را به دنبال دارد، از جمله مي توان انتقاد از خويشتن، احساس گناه، شنيدن انتقاد از جانب ديگران و شايد انباشته شده كارها بر روي يكديگر را نام برد. وكيل افسرده اي عنوان مي كرد كه به مدت سه ماه متوالي، به هيچ كدام از نامه هايش پاسخ نداده بود و نمي دانست كه از كجا بايد شروع كند؟ خانم خانه داري به مدت چهار هفته، هيچ كدام از كارهايش نظير نظافت منزل و يا اتو كردن لباس ها را انجام نداده بود. او مي گفت:

«نمي دانم بايد از كج شروع كنم؟ توده اي از لباس هاي اتو نشده بر روي هم انباشته شده اند و از عهده انجام آنها بر نمي آيم.»

(بلاك برن، 1380، ص79)

كم تحركي، حالتي از خود فرسايي است، زيرا تمامي افراد عنوان مي كنند كه اين حالت، به بهبود احساسشان منجر نمي شود. از طرف ديگر، شواهد و قرائن بسياري دلالت بر آن دارد كه هرچه افراد خود را بيشتر سرگرم كنند و به فعاليت هاي لذت بخش و دلپذير بيشتري روي آورند، احساس بهتري پيدا مي كنند. پس چرا افراد افسرده چندان دل به كار نمي دهند؟ ممكن است بعضي دوستان صميمي و يا اقوام نزديك به آنها نصيحت كنند كه: «خودت را جمع و جور كن، محكم باش». در واقع چنين نصيحت هايي كاملاً بي فايده اند، زيرا كه ممكن است شخص افسرده بارها و بارها آنها را بدون هيچ توفيقي به خودش گفته باشد و علاوه بر آن، اين را هم اضافه كرده باشد كه: «من آدم به دردبخوري هستم؛» «تنبلم»، يا «سهل انگارم». بيان چنين اظهاراتي درباره خود، نه تنها كمكي به ما نمي كند، بلكه احتمالاً احساس بدتري هم در ما ايجاد مي كند.

بخشي از دلايل عدم فعاليت، جسماني است و به علت تغييرات فيزيولوژيكي است كه احتمالاص در بدن رخ مي دهند. اما علت بخش ديگري از كم تحركي، تفكرات خودفرسايي است كه افراد در ضمير خويش درباره خود ايجاد مي كنند.

(بلاك برن، 1380، ص80)

شيوه هاي تجربي براي رهايي از كم تحركي

در عين حال راه حل هايي عملي نيز وجود دارند كه مي توانيد آنها را به كار ببنديد. به خاطر داشته باشيد كه افزايش فعاليت به دلايل بسياري، به قطع دور باطل افسردگي ياري مي رساند. اول اينكه ذهن شما را از افكار ناراحت كننده منحرف مي سازد؛ دوم، در شما احساس تسلط بر زندگي ايجاد مي كند؛ سوم، در شما احساس ارزشمندي بيشتري ايجاد مي كند؛ چهارم، احتمالاً در حين انجام كارها متوجه مي شويد كه از انجام آنها لذت مي بريد. پنجم، اگر چه ممكن است عجيب به نظر برسد، فعاليت احتمالاً باعث احساس خستگي كمتري مي شود، معمولاً هرگاه خسته باشيد، به استراحت نياز داريد. اما زماني كه افسرده هستيد، بي تحركي تنها باعث افزايش احساس خمودگي و فرسودگي در شما مي شود. ششم، افزايش ميزان فعاليت، باعث افزايش انگيزه در شما مي شود.

هر اندازه تحرك بيشتري پيدا كنيد، بيشتر به فعاليت علاقه مند مي شويد. كافي است قدم اول را برداريد تا مشكلي كه حل ناشدني به نظر مي رسد، آسان گردد. و سرانجام، افرادي كه در نظرتان ناخوشايند بودند به نوبه خود خوشايند بنظرتان خواهند رسيد.

قبل از هر چيز، بهتر است فعاليت هاي روزانه خود ر به صورت كامل مشخص كنيد. من دريافته ام كه افراد افسرده گاهي اوقات به ميزاني بيشتر از آنچه ادعا مي‌كنند، فعاليت مي كنند و از مسايل بسياري لذت مي برند. بنابراين به منظور كنترل برنامه روزانه، مي توانيد چند روز متوالي فعاليت هاي هر ساعت خود را روي برگه‌اي يادداشت كنيد.

(بلاك برن، 1380، ص84)